اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران
اگرچه ازلحاظ تئوری میتوان از اینترنت ماهوارهای در هرکجای دنیا استفاده کرد و تنها لازمهی آن داشتن یک آنتن است، ولی اسپیس ایکس خیلی واضح بارها اعلام کرده است که قصد ارائهی اینترنت ماهوارهای بدون اجازهی دولتها را ندارد.
گویین شاتول (Gwynne Shotwell) رئیس و مدیر ارشد عملیاتی اسپیس ایکس پیش از این گفته بود که شرکتش قصد شکستن قوانین کشورها را ندارد و بههمین دلیل شرکت متبوعش از همین حالا کشور به کشور و دولت به دولت برای ارائه خدمات اینترنت ماهوارهای درحال مذاکره است.
البته حتی اگر اسپیس ایکس در مذاکره با مسئولان ایرانی موفق بهکسب اجازهی سرویسدهی در ایران شود، بسیار بعید است که بهدلیل تحریمهای آمریکا بتواند «بهصورت رسمی» سرویس اینترنت خود را در ایران ارائه دهد.
اما اگر ساکنان کشوری که استفاده از اینترنت ماهوارهای استارلینک در آن ممنوع است یا اسپیس ایکس در آن کشور بهصورت رسمی نمیتواند سرویس بدهد، بهصورت غیر قانونی آنتن استارلینک را وارد کشور خود کنند چه؟
آنتنهای استارلینک بنا به ماهیتشان باید از موقعیت دقیق جغرافیایی خود مطلع باشند تا بتوانند با تنظیم خودکار زاویهی دیش (تنها هنگام راهاندازی اولیه) در بهترین وضعیت برای ارتباط با ماهواره قرار بگیرند. این یعنی اسپیس ایکس «اگر بخواهد» میتواند از موقعیت هر آنتن استارلینک باخبر باشد و آنتنهایی که در کشورهای غیرمجاز هستند را از کار بیندازد. حتی اگه این کار هم ممکن نبود، اسپیس ایکس میتواند ماهوارههای خود را طوری تنظیم کند که هنگام عبور از بعضی کشورها سیگنالی ارسال نکنند؛ مخصوصا اینکه کشورهایی مثل روسیه، چین و هند قابلیت منهدم کردن ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس هم علاقهای به ایجاد تنش با این کشورها ندارد.
محتملترین سناریو برای ارائه سرویس در چنین کشورهایی، فروش پهنای باند به ISP-های آن کشورها است تا آنها پس از اعمال کردن قوانین و محدودیتهای کشور خود، اینترنت ماهوارهای استارلینک را ازطریق روشهای متداول مثل اینترنت موبایل، DSL یا فیبر نوری به کاربر برسانند. این یعنی استارلینک برای این کشورها نقش ستون فقرات یا Back Bone اینترنت را بازی میکند؛ چیزی شبیه کابلهای اینترنت زیر اقیانوس. در چنین حالتی، اسپیس ایکس میتواند در عین درآمدزایی و فراهمکردن غیر مستقیم اینترنت، از ایجاد تنش با چنین کشورهایی جلوگیری کند.
بهروزرسانی (۱۳۹۹/۱۱/۲۵): ایلان ماسک در پاسخ به توییت کاربری ایرانی دربارهی امکان استفادهی مردم ایران از اینترنت ماهوارهای استارلینک نوشت: «تا جایی که بتوانیم پشتیبانی میکنیم.»
We will support as best we can
— Elon Musk (@elonmusk) March 14, 2021
بهروزرسانی (۱۴۰۰/۰۵/۰۹): همزمان با داغشدن بحث طرح موسوم به «صیانت از حقوق کاربران»، بسیاری از کاربران ایرانی نگران محدودشدن دسترسی به اینترنت آزاد و سرویسهای جهانی هستند و درنتیجه موضوع «اینترنت ماهوارهای» و مخصوصا استارلینک، بار دیگر برسر زبانها افتاده است. یکی از دلایلی که این بار باعث شده بسیاری به ارائهی رسمی خدمات استارلینک در ایران امیدوار شوند، نمایش نام مناطقی در ایران، درصورت جستجوی آنها در صفحهی اول سایت استارلینک است.
برای مثال همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، درصورت جستجوی نام تهران، دو گزینهی «تهران دشت» و «آزادراه تهران-کرج» درکنار گزینههای دیگر به کاربر پیشنهاد میشود.